Japan: het land van de automaten

Dat Japanners een zwak hebben voor alles wat enigszins automatisch kan aangestuurd worden, hebben we reeds bij aankomst op de luchthaven met onze eigen ogen (of moet ik eerder zeggen billen) kunnen ontdekken. De brandschone, volautomatische toiletten met uiteenlopende was- en föhnprogramma’s zetten meteen de juiste toon voor een onberispelijk propere reis.

Ondertussen hebben we ook ontdekt dat Japan zowat het walhalla is voor automaten. Je vindt ze zowaar op elke hoek van de straat. Mocht er al een lijst bestaan van de hoogste automaatdichtheid ter wereld, dan voert Japan zonder enige twijfel de top drie lijst aan. De meest voorkomende automaten vormen de drankautomaten. Naast water, fruit- en energiedrankjes vind je er ook een heel scala aan thees en koffies en dit zowel koud als warm. Opvallend is dat ook deze automaten kraaknet zijn en niet bedolven zijn door ontspoorde graffiti. Naast muntstukjes, kan je er ook bankbriefjes in kwijt. Door de zeer lage criminaliteit in Japan vallen de automaten uiterst zelden ten prooi aan vandalen of dieven.

Terwijl in Europa de Amerikaanse filmacteur George Clooney de ambassadeur is geworden van het merk Nespresso, is deze eer in Japan weggelegd voor de Amerikaanse filmacteur Tommy Lee Jones. Hij verdiende zijn sporen in de Harrison Ford-film ‘The Fugitive’ waar hij voor zijn bijrol bekroond werd met een Academy Award en een Golden Globe. Tommy Lee Jones is hier het gezicht van het ijskoffie-merk Boss dat gekoeld in blik op elke hoek van de straat wordt aangeprezen. Een dag zonder Tommy Lee Jones is in Japan een dag zonder schoenen.

Zwartrijders krijgen in Japan geen schijn van kans. Wie vooraf in het trein- en metrostation geen ticketje aan de automaat (wat had je anders gedacht) koopt, geraakt niet door de geautomatiseerde toegangspoortjes met slagbomen die je een doorgang verschaffen tot het perron. Op de bus kan je enkel achteraan opstappen, terwijl het afstappen vooraan gebeurt, nadat je onder het alziend oog van de buschauffeur netjes je pasmunt in de daartoe bestemde automaat hebt gedeponeerd.

Voor vermaak trekken Japanners massaal naar de pachinko-hallen waar gokautomaten keurig in het gelid staan opgesteld. Als we even naar binnen wippen, worden we overdonderd door een flikkerend lichtspel van flitsende kleuren en beelden. Lang houden we het echter niet vol, want de oorverdovende kakofonie is een ware aanslag op onze buis van Eustachius. In de speelhallen vol grijpautomaten en games is het al niet veel beter. Las Vegas op zijn rumoerst én op zijn Japans.

Bekomen doen we in één van de vele restaurants, al moeten we wel eerst de handleiding van de bestelautomaten zorgvuldig doornemen. Gelukkig hoeven we net niet ons woordenboek ‘Japans voor dummies’ boven te halen, dankzij de knop ‘English menu’. Eenmaal de keuze gemaakt, spuwt het automaat op commando onze eetbonnetjes uit die we vervolgens overhandigen aan de dienstdoende ober. Verwarring over een verkeerd opgenomen bestelling is in Japan onbestaande.

Japan zou Japan niet zijn, mocht je ook automaten terugvinden met de meest bizarre producten, althans naar onze normen. Wat dacht je van wegwerp-mondmaskertjes, paraplu’s, kattenmutjes, hondentruitjes, seksboekjes, gebruikte damesslipjes en –panties,… Zou het jachtige professionele leven van de Japanners een weerspiegeling vormen van de te koop aangeboden producten in de automaten?

Heel wat van die automaten zijn uitgerust met zonnepanelen. Naar verluidt zouden er inmiddels meer dan zes miljoen zijn in Japan. De overschakeling naar automaten die werken op zonne-energie kwam er na de tsunami van 2011 en de daaropvolgende energieschaarste door het sluiten van kerncentrales. Japan mag dan wel bedolven zijn door automaten, de natuurkrachten waarmee het land af en toe wordt geconfronteerd, heeft hen alvast op het goeie been gezet, het been van duurzame energie…