Arak
Het is een beproefde methode: als geïnteresseerde toerist enkele reisbureaus afschuimen met de vraag om een vijfdaagse tour samen te stellen waarbij je duidelijk te kennen heeft dat je ook iets anders wil dan de toeristische highlights. Veelal overlappen de voorgestelde reisprogramma’s elkaar grotendeels, maar heel af en toe zit er wel iets tussen dat afwijkt van de toeristische trail. Het productieproces van de lokaal gebrouwen alcoholische drank arak springt er duidelijk uit. En zo stuur ik mijn gemotoriseerde tweewieler richting het dorpje Aimere.
Als je je met een hogere snelheid verplaatst (dan wat ik gewoon ben per fiets) dan is de kans vrij groot dat je voor het goed en wel beseft je bestemming voorbij snort. In Aimere is dat haast onmogelijk, want de geur van gedestilleerde en gefermenteerde alcohol waait je van kilometers ver tegemoet. Daarenboven zie je langs de kant van de weg hele hopen brandhout liggen om de alcohol te stoken. Bij één van die stapels parkeer ik mijn scooter en ga op verkenning.
Wat verscholen achter een woning zie ik twee kruikvormige ovens waar parallel naast elkaar twee meterslange bamboestokken op rusten. Helemaal aan het uiteinde van de bamboe sijpelt kleurloze vocht die wordt opgevangen in 5 liter jerrycans. Een jongeman van een jaar of 30 is druk in de weer om het vuur brandend te houden. Ik maak er kennis met Robert, de zoon des huizes. Al drie generaties lang stoken ze arak en sinds al die tijd is er nooit iets veranderd aan het productieproces.
Alles begint met het opvangen van het sap van de bloesem van de kokospalm. Dit melkachtig sap druppelt in een emmer die aan de kroon van de boom hangt. Twee keer per dag klimmen mannen tot aan de nok van de palmboom om het sap te halen. Voor de gelegenheid toont Robert hoe het precies in zijn werk gaat. Nog voor ik de tijd heb om mijn camera boven te halen, klautert hij met de snelheid van een aap langs de stam naar omhoog. Met eenzelfde vaart staat hij enkele tellen later terug op de begane grond.
Het verzamelde sap wordt opgeslagen in grote plastieken vaten waar het fermenteert tot licht alcoholische palmwijn. Per hoeveelheden van 20 liter wordt het alcoholische sap langzaam gedestilleerd in een kruik van klei. Het eindproduct vormt een drank met een alcoholpercentage van 30 tot 50%, al naargelang het herhaalde destillatieproces. Op vier uur tijd produceert men zo’n tien liter arak waarvan de smaak het midden houdt tussen rum en whisky. Arak heeft binnen de Florenese cultuur een belangrijk plaats ingenomen. Rituele of ceremonies zonder arak zijn haast ondenkbaar. Dat verklaart ook meteen waarom het voor de overheid zo moeilijk is om de handel aan banden te leggen. Via strikte wetgeving en hoge belastingen probeert men het alcoholgebruik te onderdrukken, want jaarlijks vallen er doden door het drinken van illegaal gestookte alcohol. Om het alcoholpercentage te verhogen, wordt arak vaak aangelengd met het giftige methanol (onder meer te vinden in verfverdunners), met alle gevolgen van dien. Dat mensen hun arak nog steeds bij illegale stokerijen kopen heeft vooral te maken met de relatief prijzige Indonesische alcoholische dranken zoals bier, wijn en sterke drank.
Wanneer Robert mij na de uiteenzetting van het productieproces een proeverij voorschotelt, twijfel ik heel even. Robert verzekert mij echter dat er niks wordt toegevoegd aan het eindproduct en dat hun arak enkel en alleen bestaat uit puur alcohol. Ik heb de man maar op zijn woord geloofd…
Add a Comment