De Chinese visnetten van Cochin

In deze ‘picture of the day’ rubriek zijn al vaker oude ambachten aan bod gekomen. De eeuwenoude vakkennis die van generatie op generatie wordt overgedragen, geeft een aparte inkijk in het land dat ik bereis. Eén voor één zijn ze doordrenkt met een vleugje nostalgie en vertellen ze een apart verhaal. Ook de vissers aan de kust van de Indische havenstad Cochin stralen één en al authenticiteit uit. Vooral de manier waarop ze vissen onderscheidt hen.

Vanop de dijk zie je ze hoog boven het water uitsteken: de Chinese visnetten. Wie er niet mee vertrouwd is, zou in één oogopslag vermoeden dat de houten installatie een replica is van een middeleeuwse katapult. Aan ijzersterke gevlochten touwen hangen dodelijke rotsstenen die via een ingenieus systeem op en neer gaan. Bij nader toezien is het schouwspel een stuk vredelievender. De constructie die rust op bamboe- en teakhouten palen draagt enorme kruisnetten die bevestigd zijn op lange houten latten. De visnetten zien er uit als hangmatten die manueel neergelaten en opgehaald worden. De mechanische installatie bestaat uit tegengewichten die enkel met hulp van zes mankrachten in beweging kan worden gebracht. De ganse constructie is maar liefst 10 meter hoog en zorgt ervoor dat de visnetten tot 25 meter ver in zee reiken.  Eenmaal neergelaten volgt een korte rustperiode van vijf minuten. Daarna worden ze terug uit het water gehesen en is de spanning onder de vissers te snijden. In een drafje lopen een drietal mannen naar de visnetten, nieuwsgierig toekijkend wat de vangst heeft opgeleverd. Zij zijn niet de enige belangstellenden. Van zodra een tipje van de netten het wateroppervlak bereikt, storten meeuwen en andere vogels zich op de buit af. Ze drummen als een zwerm uitgelaten schoolkinderen. De vissers zijn zich bewust van hun concurrenten. Wanneer de eerste spartelende vis in hun vizier komt, graaien ze met een visnetje de vis uit zijn benarde situatie. De vogels van hun kant kiezen vaak het zekere voor het onzekere en pikken de kleinere vissoorten er uit. De vangst is meestal bescheiden, maar dat maakt het tafereel er niet minder om.

Naar de oorsprong van dit gebruik moeten we een heel eind terug in de geschiedenis. Oude geschiedkundige bronnen verwijzen naar de komst van de Chinese ontdekkingsreiziger Zheng He die de visnetten in Cochin zou hebben geïntroduceerd. Andere bronnen maken gewag van Chinese kooplieden van het hof van keizer Koeblai Khan. Zij zouden aan de basis liggen van de bouw van de visnetten. Het vermoeden wordt vooral in stand gehouden door het feit dat China rond 1400 een belangrijk handelscentrum was en er zich reeds vanaf de achtste eeuw heel wat Chinezen hadden gevestigd in Cochin.

Wat er ook van zij, het concept is eeuwenoud en functioneert nog steeds zoals het eeuwen geleden reeds werd gebruikt. Voor vissers is het hun broodwinning en voor toeristen een uniek schouwspel. Vooral bij valavond, wanneer de zon langzaam wegzakt in de zee, vormt het een fotogeniek geheel. Tegen de gouden avondhemel steken de gigantische visnetten zich af als elegante silhouetten. De Chinese visnetten van Cochin vormen een zoveelste hoogtepunt van onze ontdekking van Zuid-India vol unieke reisindrukken.