De vergeten oorlog…

Ze praten er liever niet over, alsof ze bang zijn dat het wroeten in het verleden teveel nare herinneringen naar boven zal brengen. De Tamil gemeenschap ten noorden van Sri Lanka is er één die vooruitblikt. Achteromzien is geen optie. Hun strijd is er één van een vergeten oorlog. Een oorlog die in het westen nauwelijks bekend is en die door de overheid van Sri Lanka zoveel als mogelijk wordt toegedekt, ook tien jaar na de feiten.   De naweeën van de burgeroorlog die bijna 26 jaar duurde, zinderen nog na. Wie niet wegvluchtte van huis en haard, is in het huidige Sri Lanka tweederangsburger geworden.

De burgeroorlog volgde op de roep naar onafhankelijkheid. We schrijven juli 1983. De Tamils verenigden zich tot de separatistische guerrillabeweging ‘Liberation Tigers’ die al snel een bloedige strijd voerde met het regeringsleger. Het epicentrum van de oorlog concentreerde zich voornamelijk in het noorden en het oosten van het land. Ook tien jaar na het beëindigen van het conflict zijn de sporen van de oorlog nog zichtbaar aanwezig. Ruïnes van huizen tref je in zowat elk dorp aan.

De wapens mogen dan wel zwijgen, de ongelijkheid onder de bevolking is gebleven. Vooral de overheid hanteert twee maten en twee gewichten. Ze voeren een uitgesproken pro-boeddhistische, nationalistische koers. Overheidsinvesteringen gaan vooral naar gebieden waar Singalezen wonen. De wegen bevinden er zich in goeie staat en overal zijn er watervoorzieningen. In het noorden en het oosten daarentegen worden de wegen nauwelijks onderhouden en is drinkbaar water eerder uitzondering dan regel. Gelijke rechten voor iedereen ongeacht hun religie is in Sri Lanka niet aan de orde van de dag.

Over het concreet aantal gevallen slachtoffers hangt een zweem van onduidelijkheid. De getallen lopen uiteen van 70.000 tot 100.000. Ook over het aantal verdwenen mensen lopen de schattingen uiteen. Men vermoedt dat het om zo’n 90.000 mensen zou gaan. Ze werden zonder enige aanklacht gearresteerd en opgesloten in detentiecentra. Mishandelingen en martelingen waren haast dagelijkse routine. Van vele vermisten ontbreekt nog steeds elk spoor.

Tien jaar na het vredesbestand keren slechts weinig geëmigreerde Tamils terug naar hun land van herkomst. Zij hebben een nieuw leven opgebouwd, hebben werk en een gezin. Hooguit keren ze nog eens terug om op vakantie te komen en achtergebleven familieleden te bezoeken. Of het ooit nog helemaal goed komt met Sri Lanka? Dat zal wel, maar een bloedige oorlog van bijna dertig jaar wis je niet in één twee drie uit. De oorlogsherinneringen zijn nooit ver weg. Maar de Tamils zijn een bevolkingsgroep die vooruitblikt, want zij weten als geen ander dat achteromzien geen enkele zin heeft.