Yusef, de ananasverkoper…
Wie op een mooie, zonnige dag al eens de fiets op springt, kijkt na enkele tientallen kilometers trappen, reikhalzend uit naar een uitnodigend terrasje. Fietsers zijn nu eenmaal levensgenieters. Ze houden van de inspanning, maar net zo goed van de verdiende ontspanning. De voorbije jaren zie je het label ‘fietsvriendelijk’ café onder de vorm van een groene sticker meer en meer opduiken. Veel café-uitbaters hebben geïnvesteerd in fietsenrekken en ook de oplaadpunten voor de elektrische fiets schieten als paddenstoelen uit de grond. Fietsers strijken met een tevreden gevoel neer en laven welgemutst hun dorst. Het is een ingebakken ritueel dat ik ook met plezier toepas wanneer ik ‘in den vreemde’ on the road ben.
Alleen gaat het er hier nét iets anders aan toe, want de terrasjes zoals wij die kennen, vallen hier niet te bespeuren. Je vindt ze wel, maar dan eerder in grote steden en in de uitgaansbuurten; niet in de vele dorpjes die ik voorbij fiets. Wat je wel aantreft zijn eenvoudige kraampjes waar je je tegoed kunt doen aan ijs gekoelde vruchtensappen. Je moet wel even bepaalde vooroordelen en angsten aan de kant zetten. Het is namelijk altijd wel even gissen of de darmen na het nuttigen niet in de knoop geraken. Ervaring leert dat het uitblijven van buikkrampen en de veelal eruit voortvloeiende buikloop niet binnen de tien minuten in werking treedt, je probleemloos je fietstocht kan verder zetten. Er zijn nog zekerheden in het leven.
Als ‘eenzame’ fietser hebben deze drankstops voor mij ook een sociale functie. Heel vaak word ik spontaan uitgenodigd om plaats te nemen op één van de schaarse krukjes die opgesteld staan achter het kraam. Meestal beperkt de conversatie tot de gebruikelijke 5W1H-methode. Vragen die antwoord geven op wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Vandaag ging het gesprek er iets geanimeerder aan toe en kwam ik behoorlijk wat te weten over het reilen en zeilen van de drankverkoper Yusef.
In een ver verleden kwam hij in de hoofdstad Kuala Lumpur aan de kost als taxichauffeur. Regelmatig waren zijn klanten reizigers en zo leerde hij zich beetje per beetje de Engelse taal eigen te maken. Met de komst van Uber en Grab, -taxidiensten die werken met het internetplatform en waar je tegen een lagere prijs van hun diensten gebruik kan maken-, zag hij zijn broodwinning met de helft gehalveerd. “Als erkende taxichauffeur moest ik een wagen huren van de taximaatschappij en een maandelijkse taks betalen. Daarenboven moest ik beschikken over een permit om te mogen rijden. De sociale online taxidiensten Uber en Grab stellen zich boven de wet en verzieken de taxibusiness. Ik ben er uiteindelijk mee gekapt.” Daarna ging het met Yusef de verkeerde kant op. “Ik kon niet langer mijn gezin (6 kinderen!) onderhouden en geraakte via een paar vrienden op het verkeerde pad. Ik sloot me aan bij een bende die zich gespecialiseerd had in cybercriminaliteit. Het avontuur was evenwel van korte duur. Na anderhalf jaar liepen we tegen de lamp.” Twee en een half jaar werd hij van zijn vrijheid beroofd, maar zijn gevangenschap heeft hem uiteindelijk wel op het rechte pad geholpen. “In de gevangenis werkte ik er op een ananasplantage. Daar is het idee ontstaan om mijn eigen business op te starten. Nu verkoop ik zes dagen in de week verse ananassap.” Dat zijn handeltje goed draait, kon ik aan met eigen ogen aanschouwen. Haast om de twee minuten stopte er een klant. Gemiddeld haalt hij per week een omzet van 1.000 Malaysian ringgit (€216). Niet slecht als je weet dat mensen die hier in een winkel of restaurant werken datzelfde bedrag als maandloon verdienen.
Toen ik na een derde consummatie afscheid van hem nam, dacht ik: Jij wordt vandaag mijn ‘Picture of the day’. En zo geschiedde…