Authenticiteit met een geurtje…

Mijn zeemansbenen hebben opnieuw vaste grond onder mijn voeten gekregen. Ik ben aan wal, ik ben aangekomen in Flores. De voorbije dagen had ik ruimschoots de tijd om na te denken over hoe ik op de meest adequate manier mijn resterende vijf weken in Indonesië kan doorbrengen. Na Flores wil ik nog één eiland meepikken: Sulawesi. Over dat laatste eiland hoor ik de meest prachtige verhalen en vooral dat ik er voldoende tijd moet doorbrengen om het eiland ten voeten uit te ontdekken. Daarom heb ik dan ook besloten om mijn verkenning in Flores te beperken tot een tiental dagen. Om toch zoveel als mogelijk van het eiland te verkennen ruil ik voor zeven dagen mijn stalen ros in voor een scooter. Volgens de uitbater van het verhuurbedrijf een juiste beslissing, want de afstanden zijn groot, de hellingen moordend en de wegen vaak in staat van ontbinding.

Ik stuur mijn gemotoriseerde tweewieler meteen het binnenland in. Mijn navigatie app maps.me toont mij een kronkelige weg over een afstand van 148 km. De geschatte tijd om het eindpunt te bereiken is 5 uur en 48 minuten. Snelwegen moeten hier nog worden uitgevonden. Naarmate ik me verder verwijder van de hoofdweg verandert de baan in een landelijk weggetje dat geflankeerd wordt door kilometers lange rijstvelden. Ik slinger me tientallen keren de hoogte in om vervolgens als een havik terug naar beneden te suizen. Nu ja, suizen… noem het eerder slalommen, want het wegdek heeft iets weg van gruyère kaas, meer gaten dan wegdek.

Een goeie vijf kilometer voor mijn eindbestemming houdt de weg op. De rest moet ik te voet afleggen. Verscholen in nevenwouden tref ik het geïsoleerde bergdorpje Wae Rebo aan. De setting draagt bij tot de magie: een gordijn van bergen waarachter wolkenslierten verstoppertje spelen. Ik sta oog in oog met een stukje levende geschiedenis dat zich centreert rond zeven kegelvormige, traditionele huizen. Ze zijn gebouwd van bamboe, hout en zwarte palmvezel. Naast zijn cirkelvormig uiterlijk onderscheiden de huizen zich ook door de vijf verdiepingen, waarbij elk verdiep zijn eigen naam en functie heeft. Op het gelijkvloers, pal in het midden bevindt zich de rokerige keuken met aan de achterzijde de slaapkamers. Op de tweede verdieping worden de levensmiddelen opgeslagen. De derde verdieping dient als opslag voor de zaden. De vierde verdieping bevat voorraden van rijst en koffie. Helemaal bovenaan, onder het dak worden de gebruiksvoorwerpen voor de rituelen, zoals gongs en drums, opgeslagen. Het valt moeilijk te geloven, maar één huis herbergt soms tot 8 gezinnen. Ze leven er maximaal met 20 personen samen, in een geest van samenhorigheid.

Het grootste gebouw is het ceremoniële huis. Hier vinden diverse ceremonies en rituelen plaats. Het is ook op deze plek dat ik als toerist word verwelkomd door het dorpshoofd. De man brabbelt wat woorden, zingt en lijkt te bidden. Voor de ceremonie of wat er voor moet doorgaan wordt een donatie opgehaald. Na het welkomstritueel dat nauwelijks een minuut in beslag neemt, mag ik ongestoord rondlopen. Op het grote plein zitten vrouwen geplukte koffiebonen te verwerken. Honden lopen kwispelstaartend in het rond, terwijl een handvol kinderen zit te jengelen.

Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat hier een soort van toneeltje wordt opgevoerd en dat er een loopje wordt genomen met de toeristen. Dat het dorp reeds meer dan honderd jaar oud is en de huizen afstammen van voorouders wil ik best geloven, maar dat de bewoners hier ook daadwerkelijk jaar in jaar uit leven, lijkt me twijfelachtig. Zou deze afgelegen plek überhaupt bewoond zijn indien er geen toeristen zouden opdagen? Het is maar de vraag. Het dorp leeft dankzij de gratie van de toeristen die in ruil voor authenticiteit diep in de geldbeugel moeten tasten. Een toegangsprijs van 200.000 Ruphia’s of een slordige €12,5 is naar Indonesische normen nogal fors te noemen. Twee huizen zijn ingericht tot gastenverblijf waar maar liefst 30 toeristen per woning kunnen logeren. Om de authenticiteit te verhogen slaap je in één en dezelfde ruimte op een tikar, een geweven mat gemaakt van pandanbladen. Aan dit sober comfort hangt ook een prijskaartje vast: €22,5. Het geheel mag dan wel allemaal mooi ogen, de zweem naar snel en gemakkelijk winstbejag laat echter een wrang gevoel achter.