Back to basic…

Als je lang onderweg bent, dan ga je een land op een andere manier bereizen. Je reist in feite van dag tot dag, plant niet teveel vooraf en laat het leven gebeuren. Mijn fiets als transportmiddel leent zich daar uitstekend toe. Daarenboven zet het fietsen op één of andere manier een aantal mechanismen in gang die me een stuk dichter bij mezelf brengen. Je gaat reflecteren over de wereld, over jezelf en over de zaken die je gezichtsveld voorbijglijden.

Zo valt het me op hoe klein behuisd veel mensen hier wonen. Het leven speelt zich buiten af. Huizen zijn hier puur functioneel: om te slapen en dingen op te bergen. Huiselijke gezelligheid is er niet aan de orde. Wij gaan net onze woning volstouwen met dingen die we mooi vinden. Wij houden ervan om ons terug te trekken uit het maatschappelijk engagement, om geborgenheid op te zoeken bij elkaar, omringd door schoonheid. Cocooning is Cambodjanen vreemd.

Als je erop doordenkt is het best vreemd. Hoe wij ons afsluiten van de buitenwereld. Hoe wij onszelf inspinnen als een insect in zijn cocon. Onze woning is een plek waar we ons veilig voelen, geborgen, comfortabel, … Maar brengen we er een te lange tijd door, dan krijgt het ook iets claustrofobisch. Dan dringt de noodzaak zich op om op zoek te gaan naar (innerlijke) rust. Voor velen is reizen, het op pad gaan dan de oplossing. Maar ook dan kiezen we meestal voor een vertrouwde formule, een all-in-reis waarbij we onze comfortzone niet loslaten. En dat is best jammer, want voor velen zou hun wereldbeeld er ongetwijfeld door veranderen.

Wie tijdens het reizen nieuwsgierigheid voorop stelt, zal automatisch ook meer reflecteren over wat hij op zijn pad tegenkomt. Toen ik onderweg naar het kustplaatsje Kampot deze kapperszaak zag, ging ik als vanzelf op de remmen staan. Het minimalistische trok mijn aandacht. Een tuinhuis groot met daarin een kappersstoel, een verhoogde kinderstoel, een zitbank voor wachtende klanten en één grote spiegel. Voor de kapper gaat het om de essentie van het vak: mensen een mooie look geven door een aangepaste haarsnit. De façade is niet belangrijk, het vakmanschap des te meer. Een businessplan en urenlange gesprekken met geldschieters gingen er niet aan vooraf. In Cambodja kan je trouwens heel gemakkelijk je eigen zaakje opstarten, zelfs als buitenlander. Door de nihile investeringen kost een kappersbeurt drie keer niks (toch naar onze westerse normen): 5000 Riel of 1,25 $. In Cambodja gebruiken ze trouwens twee munteenheden: de Cambodjaanse Khmer Riel en de Amerikaanse dollar.

De Amerikaanse dollar is de feitelijke valuta. Van het betalen van een kopje koffie tot het kopen van een auto, zowel inwoners als toeristen handelen in de greenback. De enige munteenheid die je uit de geldautomaat kan halen, is dan ook dollar. De hoge dollarisering heeft het land geen windeieren gelegd. Ze heeft Cambodja tot een aantrekkelijke bestemming gemaakt voor buitenlandse investeerders. Na tientallen jaren van burgerconflicten heeft de economie terug de nodige stabiliteit gekregen.

De intrede van de Amerikaanse dollar kwam er toen de Verenigde Naties naar Cambodja trokken om het land er terug bovenop te helpen. Zij pompten massaal Amerikaanse dollars in de economie en al snel namen de Cambodjanen deze munteenheid over. Op die manier waren ze niet langer afhankelijk van hun eigen, zwakke valuta en de veelvoudige devaluaties.

De kapper van dienst is wellicht iets minder dollar minded. Boven de spiegel werd het bedrag van 5000 Riel met zwarte stift aangebracht. Vermoedelijk bestaat zijn klantenbestand in hoofdzaak uit oude dorpsbewoners die nog de tijd hebben gekend voor de invoering van de dollar. Of misschien past het gewoon in de hele setting: back to basic…